Wentylacja |
Wentylacja w naszym domu
Każdy, kto wymienił okna w swoim domu na nowoczesne, prawie idealnie szczelne – z PVC lub drewniane doceni na pewno wygląd, trwałość i funkcjonalność nowej stolarki. Nie każdy jednak spodziewa się przy tym zmian w wentylacji naturalnej swojego domu w okresie grzewczym (od późnej jesieni do wczesnej wiosny). Zastanówmy się, dlaczego szczelne okna mogą wpływać na zmiany w systemie wentylacji naturalnej?
W odpowiedzi opisano skutki braku właściwej wentylacji i zasady jej prawidłowego działania oraz podano wskazówki dla użytkowników, co mogą zrobić w przypadku, gdy zakupili już nowe szczelne okna. Fotografia 1 przedstawia wnętrze pokoju na wiosnę w domu, w którym stolarka została wymieniona przed okresem zimowym na idealnie szczelną. Widoczny efekt zagrzybienia nie jest niczym innym jak tylko wykorzystaniem praw fizyki przeciwko nam samym. Zawilgocenie, grzyb czy pleśń w naszym domu może być efektem nie tylko wad konstrukcyjnych i ocieplenia budynku, ale w głównej mierze jest skutkiem gromadzenia się pary wodnej i wynikiem braku dopływu powietrza zewnętrznego do pomieszczeń. Wspomniana wilgoć nie tylko niszczy nasze mieszkanie, ale również jest powodem wzrostu opłat za ogrzewanie. Dzieje się tak, dlatego ponieważ to właśnie parę wodną zawartą w powietrzu podgrzewamy w pomieszczeniu. Gdy jest jej za dużo tzn. zaczyna wykraplać się np. na dolnych częściach szyb na naszych nowych oknach, możemy spodziewać się wzrostu zapotrzebowania na ciepło i związanych z jej zużyciem opłat. Dochodzimy w ten sposób do problemu usuwania wilgoci z pokojów i kuchni przy zamkniętych szczelnych oknach.
Widocznymi efektami braku wentylacji są: · grzyb i pleśń na nadprożach i pod parapetem, · zaparowane szyby; · nawiewanie powietrza poprzez kratki wywiewne w kuchni lub łazience.
Niewidoczne efekty braku wentylacji to: · uszczerbek na zdrowiu mieszkańców (uczulenia, choroby górnych dróg oddechowych, bóle głowy – spowodowane zmniejszoną wymianą powietrza), · stopniowe niszczenie konstrukcji budynku – wnikanie wilgoci do ścian budynku i stopniowa ich destrukcja.
Dlaczego tak się dzieje – czyli jak działa wentylacja naturalna?
Wentylacja polega na wymianie z pomieszczeń zużytego powietrza i wprowadzeniu w jego miejsce świeżego. Siłą napędową w wentylacji naturalnej (zwanej też grawitacyjną) jest różnica gęstości powietrza zimnego (świeżego na zewnątrz pomieszczeń) i ciepłego (obecnego wewnątrz pomieszczeń). Mówiąc wprost wentylacja naturalna działa prawidłowo tylko w okresie zimowym, kiedy na zewnątrz jest temperatura zdecydowanie niższa niż wewnątrz domu. Dodatkowe zmiany w wentylacji pomieszczeń może wprowadzić działanie wiatru na budynek – może on wzmóc wentylację lub ją osłabić. Trzeba również pamiętać, że sprawność wentylacji
Powietrze zimne napływa do pomieszczeń mieszkalnych (pokój dzienny, sypialnia) „nieszczelnościami” (czyli przez starego typu nieszczelne okna) lub nawiewnikami (w ścianach lub nowoczesnych oknach) i opuszcza mieszkanie sprawnymi kanałami wentylacyjnymi (kratki wentylacyjne
W celu zapewnienia prawidłowo działającej wentylacji naturalnej musimy zadbać, aby pomiędzy pokojami pod skrzydłami drzwiowymi pozostawić szczeliny o wysokości 1 cm na całej szerokości drzwi, a dodatkowo w dolnej części drzwi łazienkowych, w.c., kuchennych i garderoby wykonać otwory o powierzchni 200 cm2 (mogą to być np. standardowe kratki lub zamiennie otwory okrągłe) .
Mikrowentylacja Normalnie, tzn. przy nieszczelnych oknach prawidłowo funkcjonuje cały układ wentylacji naturalnej. Producenci nowoczesnych okien zaopatrują swoje okna w tzw. mikrowentylację. Jej działanie jest podobne do wietrzenia zakłada, bowiem świadome użytkowanie takiego okna, tzn. że mając takie okna sami musimy wiedzieć, kiedy mamy rozszczelnić okno a kiedy je zamknąć. Z reguły zapominamy o tym zamieniając nasz dom w szczelną puszkę bez dopływu powietrza, stwarzając zagrożenie powstania takiego zawilgocenia jak na rys. 1. A poza tym nie po to kupujemy nowe okna, aby je potem rozszczelniać na całym obwodzie, powodując tym samym straty ciepła i dyskomfort jak przy starej stolarce. Reasumując: okna z mikrowentylacją są dalej szczelnymi oknami, bo przecież wentylacja naturalna (grawitacyjna) powinna odbywać się samoistnie i stale, bez naszego udziału.
Przy szczelnych oknach bez nawiewników nie ma możliwości samoistnej wymiany powietrza – regulację napływu zrzucamy na użytkownika okien, czyli na nas samych, co staje się mało komfortowe a przy użytkowaniu urządzeń gazowych wręcz groźne i niebezpieczne.
Nawiewniki Są to proste urządzenia wprowadzające odpowiednią ilość powietrza bezpośrednio z zewnątrz do pomieszczeń mieszkalnych, biurowych lub kuchni, umieszczane tylko w górnej części okna, kasety rolet nad oknem lub obok okna w ścianie - zgodnie z Polską Normą o wentylacji Zgodnie z zasadami wentylacji naturalnej doprowadzamy powietrze poprzez nawiewniki do pomieszczeń „czystych” typu: pokoje dzienne i dziecięce, sypialnie, gabinety i kuchnie, a wyprowadzamy w pomieszczeniach „brudnych” np. łazienkach, w.c. i kuchniach. Jedynym odstępstwem mogą być garderoby – gdy są ogrzewane, możemy doprowadzać do nich powietrze z zewnątrz, gdy brak w nich jakiegokolwiek urządzenia grzewczego musimy skutecznie wyprowadzić powietrze poprzez kanały wentylacyjne. Nawiewnik został tak skonstruowany, aby wpływ zimnego powietrza w okresie zimowym następował w górnej części pomieszczenia, gdzie gromadzi się powietrze cieplejsze. Dzięki temu mamy uczucie, że przez pomieszczenia przepływa powietrze o temperaturze pokojowej.
Nie wolno zastosować nawiewników w łazience (oraz w pomieszczeniach o dużej wilgotności). W tym pomieszczeniu napływ następuje poprzez kratkę w drzwiach (o powierzchni całkowitej min. 220 cm2) ,
Montaż Właśnie ze względu na wpływ chłodnego powietrza z zewnątrz (szczególnie w zimie) nawiewniki muszą być umieszczone w górnej części okna: w ościeżnicy i skrzydle okna PVC (rys.1), lub w skrzydle okna drewnianego (rys.2).
rys.1 rys.2 można też zamontować nawiewniki tzw. wszybowe, które montuje się zmniejszając wysokość szyby zespolonej.
Kolor biały.
Zakup Najlepiej planować zakup okien wraz z nawiewnikami. Producenci okien wiedzą jak się je montuje. Jednak okien, w firmach zajmujących się dystrybucją nawiewników i systemów wentylacji, lub w firmach zajmujących się tylko urządzeniami wentylacyjnymi. W porównaniu do kosztu zakupu i montażu okien w typowym mieszkaniu w bloku (2 pokoje, kuchnia, łazienka) wynosi: zakup i montaż okien 4600 zł, zakup i montaż nawiewników to jedynie od 300 do 400 zł (po jednej sztuce w pokoju i w kuchni).
Bezpośrednie korzyści zastosowania nawiewników · Brak możliwości wykroplenia się pary wodnej na oknach i nadprożach – w efekcie brak pleśni i grzyba; · Niskie koszty energii cieplnej w porównaniu do normalnego otwierania lub uchylania okien · Komfort cieplny w pomieszczeniach – brak uczucia „przeciągu” po dolnych partiach ciała · Nowoczesny, automatyczny i trwały system wentylacji; · W porównaniu do całej kwoty za coroczne usuwanie grzybów ze ścian, jednorazowy · W przypadku nawiewników higrosterowanych – automatyczne i bezobsługowe działanie całego systemu wentylacji naturalnej
Podstawa prawna To właśnie architekt (lub instalator) w fazie projektowania powinien zająć się również funkcją wentylacji naturalnej (tak jak zajmuje się innymi funkcjami, np.: rozmieszczeniem pomieszczeń czy okien) i powinien ująć odpowiednie elementy już w projekcie architektoniczno – budowlanym np. nawiewniki w zestawieniu okien. Podstawą prawną dla projektanta jest przede wszystkim Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane „Obiekt budowlany należy projektować, budować, użytkować i utrzymywać zgodnie z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, w sposób zapewniający: 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: (...) d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, (...) 2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, a w szczególności w zakresie oświetlenia, zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków i odpadów, ogrzewania, wentylacji oraz łączności;”
Doprowadzenie powietrza opisane jest bardziej szczegółowo przez ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690) „w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”, gdzie występuje cały rozdział (6) pod tytułem „Wentylacja i klimatyzacja”. W dniu 01.01.2009 w w/w Rozporządzeniu zmieniony został zapis dot. doprowadzenia powietrza w par. 155. Obecnie okna muszą mieć współczynnik a<0,3 , a nawiewniki, w przypadku wentylacji innej niż nawiewna lub nawiewno wywiewna są obligatoryjne. Dokładne ilości powietrza do potrzeb wentylacyjnych czyli jakie powinny przepływać przez nasze mieszkanie czy dom są już ujęte we wspomnianej normie dotyczącej wentylacji PN-83/B-03430 (ze zmianą AZ3 z lutego 2000) „Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania.” W zmianie tej jest już również mowa o umieszczeniu nawiewników tylko w górnej części okna lub ściany, jak i o tym, że nie można już ich montować pod parapetem, tak jak stosowało się je wcześniej.
Inwestorzy (użytkownicy) nie muszą znać się na projektowaniu czy wykonawstwie swojego wymarzonego domu lub mieszkania. Według ww. podstaw prawnych to właśnie do projektanta i wykonawcy należy prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie obiektu. W przypadku zamontowanych już nowoczesnych szczelnych oknach jest możliwość montażu nawiewników. W doborze ilości i rodzajów urządzeń pomoże na pewno wyszkolony personel dystrybutora, doradzając jaki element i gdzie powinien być zamontowany.
Rodzaje nawiewników na naszym rynku NAWIEWNIKI - ciśnieniowe Zmiana dopływu powietrza odbywa się na zasadzie różnicy temperatur i ciśnienia powietrza.. Użytkownik może ręcznie ustawić przepustnicę manualną w danym pomieszczeniu, tak aby dostarczyć odpowiednią ilość powietrza. Nawiewniki ciśnieniowe wyposażone są w element wyrównujący ciśnienie. Zalety: cena, prostota budowy. Możliwość sterowania ręcznego (otwarte – zamknięte), Wady: w niektórych modelach brak możliwości skutecznego odczyszczenia, niska energooszczędność., w niektórych nawiewnikach słabe wytłumienie akustyczne. Cena: 40 – 250 złotych netto za nawiewnik bez montażu, montaż w oknie od – 55 zł; Kolory: białe, ciemny brąz, jasny brąz.
NAWIEWNIKI AUTOMATYCZNE – higrosterowane Jako jedyne na polskim rynku nawiewniki automatyczne, które wykorzystują zasadę higrosterowania. Polega ona na wykorzystaniu siły wilgoci gromadzącej się w pomieszczeniach. Ponieważ wilgoć wytwarzana jest w mieszkaniach podczas działalności człowieka, występuje wtedy największe zapotrzebowanie na wymianę zużytego na „świeże” powietrze z zewnątrz (człowiek podczas normalnej działalności wytwarza ok. 100 gramów pary wodnej na godzinę a podczas kąpieli ok. 2000 gramów na godzinę). Regulacja za pomocą wilgoci tzw. higrosterowanie następuje poprzez umieszczone wewnątrz nawiewnika taśmy poliamidowe – wymiana powietrza wzrasta gdy w pomieszczeniu występuje wilgoć (czyli kiedy przebywa w nim człowiek), a maleje gdy wilgoć została usunięta z pomieszczenia.
Zalety: automatyczne sterowanie dopływu powietrza – poziomem wilgotności względnej wewnątrz pomieszczenia, oszczędzanie ciepła dzięki oddzielnemu sterowaniu dopływu powietrza do pomieszczeń wg faktycznych potrzeb, możliwość zastosowania całego systemu higro – nawiewniki Wady: cena kompletu z wytłumieniem akustycznym, tylko trzy kolory elementów wewnętrznych Cena: nawiewników montowanych w oknach od 139 zł , montowanych w ścianach od 295zł złotych netto za nawiewnik bez montażu, montaż w oknie od 60 zł, montaż w ścianie – od 100 zł,; Rodzaje: - okienne w ramie lub skrzydle okna, również z możliwością dodatkowego wytłumienia akustycznego;- nawiewniki ścienne; kolory: białe, ciemny brąz, jasny brąz. www.nawiewniki.pl
|